Η μετεγκατΓσταση, η παγκοσμιΓΌτητα του αρχαΓου πολιτισμοΓ½ πΓρα απΓΌ εθνικΓς, γλωσσικΓς Γ Γλλες διαφορΓς, η ελεΓ½θερη διακΓνηση της γνΓΎσης, ο διαπολιτισμικΓΌς διΓλογος εΓναι μερικΓ απΓΌ τα θΓματα που αναδεικνΓ½ονται μΓσα απΓΌ την παρΓσταση - απαγγελΓα της Α' ραψωδΓας της ΙλιΓδας στην πορτογαλικΓ γλΓΎσσα της θεατρικΓς ομΓδας «Iliadahomero» σε συνεργασΓα με την «Orquestra Organismo». Η θεατρικΓ ομΓδα «Iliadahomero», στα οκτΓΎ χρΓΌνια δρΓσης της -ιδρΓ½θηκε στην Curitiba, της νΓΌτιας ΒραζιλΓας- μελΓτησε το κεΓμενο της ΙλιΓδας στη μετΓφραση του Mendes για περισσΓΌτερο απΓΌ 4 χρΓΌνια. ΑρχικΓ, μΓλιστα ο καλλιτΓχνης και σκηνοθΓτης Octavio Camargo επΓλεξε μια ομΓδα BραζιλιΓνων ηθοποιΓΎν και ανΓθεσε σε καθΓνα τους μΓα απΓΌ τις 24 ραψωδΓες της ΙλιΓδας. Στη διΓρκεια των τελευταΓων χρΓΌνων, η ομΓδα «Iliadahomero» Γχει Γδη παρουσιΓσει τη δουλειΓ της σε πολλΓς πΓΌλεις της ΒραζιλΓας, με την υποστΓριξη πολλΓΎν μεγΓλων δημΓΌσιων βιβλιοθηκΓΎν.
Το ΒΈπος στους ΤροπικοΓ½ς
απΓΌ τον Mathieu Bertrand Struck της ΘεατρικΓς ομΓδας «Iliadahomero»
(Η ομηρικΓ ΙλιΓδα, σε μια πορτογαλικΓ μετΓφραση του Odorico Mendes, ενΓΌς ΒραζιλιΓνου του 19ου αιΓΎνα)
«Η ΙλιΓδα του ΟμΓρου αποτελεΓ, εδΓΎ και 2.500 χρΓΌνια, μια γιγΓντια νωπογραφΓα, ΓΌπου οι μΓ½θοι συμπλΓκονται με τους ανθρΓΎπους, οι οποΓοι με τη σειρΓ τους, ως φορεΓς Γλλων μΓ½θων, νοηματοδοτοΓ½ν εκ νΓου τα σΓ½μβολα και ανανεΓΎνουν τις ερμηνεΓες.
Το ομηρικΓΌ Γργο αποτελεΓ την μΓτρα των πιο σημαντικΓΎν αρχετΓ½πων και τΓΌπων της ΔΓ½σης και, ακριβΓΎς γι' αυτΓΌ το λΓΌγο, Γναν σημειολογικΓΌ πυρΓνα του ευρωπαΓΊκοΓ½ και του παγκΓΌσμιου πολιτισμοΓ½.
ΒΌχι λιγΓΌτερο απΓΌ 10.000 χλμ. και περισσΓΌτερο απΓΌ 2.500 χρΓΌνια μακριΓ απΓΌ τα γεγονΓΌτα που περιγρΓφονται στην ΙλιΓδα, ο βραζιλιΓνος διανοοΓ½μενος Manoel ODORICO MENDES (São Luis, 1799 - ΛονδΓνο, 1864) υπΓρξε ο δημιουργΓΌς της πρΓΎτης πλΓρους πορτογαλικΓς μετΓφρασης των Γργων του ΟμΓρου και του ΒιργΓλιου, απευθεΓας απΓΌ τα ελληνικΓ και τα λατινικΓ.
Η μετΓφραση του Mendes, που δημοσιεΓ½τηκε το 1874, αποτελεΓ Γνα σΓ½νθετο, συχνΓ δΓ½σκολο και αρχαΓΊκΓΌ κεΓμενο, αν το συγκρΓνουμε με τα πολΓ½ απλοΓ½στερα σΓ½γχρονα πορτογαλικΓ, γεγονΓΌς που καθιστΓ την μεταφραστικΓ εργασΓα του Γνα ηρΓκλειο εγχεΓρημα. ΠρΓΌκειται για Γνα πραγματικΓ τιτΓνιο Γργο, αφοΓ½ ο Mendes μετΓφρασε την ΙλιΓδα αλλΓζοντας το μΓτρο της (10σΓ½λλαβος πορτογαλικΓΌς στη θΓση του δακτυλικοΓ½ εξΓμετρου), ενΓΎ ταυτΓΌχρονα επιχεΓρησε, και σε πολλΓς περιπτΓΎσεις κατΓΌρθωσε, να διατηρΓσει την ηχητικΓ του πρωτΓΌτυπου ελληνικοΓ½ λΓΌγου.
Η θεατρικΓ ομΓδα Iliadahomero, που ιδρΓ½θηκε το 1999 στην Curitiba (περιοχΓ της νΓΌτιας ΒραζιλΓας), μελΓτησε το κεΓμενο της ΙλιΓδας στη μετΓφραση του Mendes για περισσΓΌτερο απΓΌ 4 χρΓΌνια (αν και αξΓζει να σημειωθεΓ ΓΌτι πολλΓ απΓΌ τα μΓλη της ασχολΓθηκαν με την μελΓτη του κειμΓνου επΓ μια εικοσαετΓα τουλΓχιστον). Στο ξεκΓνημα του project, ο καλλιτΓχνης και σκηνοθΓτης Octavio CAMARGO επΓλεξε μια ομΓδα βραζιλιΓνων ηθοποιΓΎν και ανΓθεσε σε καθΓνα τους μΓα απΓΌ τις 24 ραψωδΓες της ΙλιΓδας.
Η Claudete Pereira JORGE , ηθοποιΓΌς με 30χρονο παρελθΓΌν στη θεατρικΓ σκηνΓ της Curitiba, μελΓτησε την Α' ραψωδΓα της ΙλιΓδας στην μετΓφραση του Odorico Mendes και πρΓΌκειται να την παρουσιΓσει δημΓΌσια στην ΘεσσαλονΓκη, στο πλαΓσιο της 1ης Bienalle ΣΓ½γχρονης ΤΓχνης, και στη συνΓχεια στα ΣκΓΌπια, την ΚωνσταντινοΓ½πολη, την ΣΓΌφια, το ΜΓΌναχο, την ΛισαβΓΌνα, το ΠΓΌρτο και Γλλες ευρωπαΓΊκΓς πΓΌλεις.
Η προφορικΓΌτητα των κειμΓνων του ΟμΓρου, χαμΓνη εδΓΎ και πολΓ½ καιρΓΌ, επανΓρχεται με αυτΓ την αξιοθαΓ½μαστη προσπΓθεια που συνεχΓζεται και θα συνεχιστεΓ. ΟφεΓλουμε να εξακολουθΓσουμε να αναζητοΓ½με νΓα δεδομΓνα (χειρονομΓες, συμπεριφορΓς, οπτικΓς γωνΓες, ερμηνεΓες κλπ.) που θα συμπληρΓΎσουν την ποιητικΓ εμπειρΓα που μας προτεΓνει ο ΒΌμηρος εδΓΎ και περισσΓΌτερο απΓΌ δΓ½ο χιλιετΓες.
Ο περΓπλους που ξεκινΓει τΓΎρα στην ΘεσσαλονΓκη, ασφαλΓΎς θα αποτελΓσει για την ομΓδα Iliadahomero Γνα εργαλεΓο εμβΓθυνσης αυτΓς της συμβολικΓς Γρευνας που μας ωθεΓ απευθεΓας προς τον μΓ½θο και, κυρΓως, προς την ΑνθρωπΓΌτητα».
ΣυντονισμΓΌς: PPC_T/Farkadona
ΕπιμΓλεια παραγωγΓς: ΤΓσος ΚαραπαναγιωτΓδης / Melissa Music
