Η μετεγκατÜσταση, η παγκοσμιüτητα του αρχαßου πολιτισμοý πÝρα απü εθνικÝς, γλωσσικÝς Þ Üλλες διαφορÝς, η ελεýθερη διακßνηση της γνþσης, ο διαπολιτισμικüς διÜλογος εßναι μερικÜ απü τα θÝματα που αναδεικνýονται μÝσα απü την παρÜσταση - απαγγελßα της Α' ραψωδßας της ΙλιÜδας στην πορτογαλικÞ γλþσσα της θεατρικÞς ομÜδας «Iliadahomero» σε συνεργασßα με την «Orquestra Organismo». Η θεατρικÞ ομÜδα «Iliadahomero», στα οκτþ χρüνια δρÜσης της -ιδρýθηκε στην Curitiba, της νüτιας Βραζιλßας- μελÝτησε το κεßμενο της ΙλιÜδας στη μετÜφραση του Mendes για περισσüτερο απü 4 χρüνια. ΑρχικÜ, μÜλιστα ο καλλιτÝχνης και σκηνοθÝτης Octavio Camargo επÝλεξε μια ομÜδα BραζιλιÜνων ηθοποιþν και ανÝθεσε σε καθÝνα τους μßα απü τις 24 ραψωδßες της ΙλιÜδας. Στη διÜρκεια των τελευταßων χρüνων, η ομÜδα «Iliadahomero» Ýχει Þδη παρουσιÜσει τη δουλειÜ της σε πολλÝς πüλεις της Βραζιλßας, με την υποστÞριξη πολλþν μεγÜλων δημüσιων βιβλιοθηκþν.
Το ¸πος στους Τροπικοýς
απü τον Mathieu Bertrand Struck της ΘεατρικÞς ομÜδας «Iliadahomero»
(Η ομηρικÞ ΙλιÜδα, σε μια πορτογαλικÞ μετÜφραση του Odorico Mendes, ενüς ΒραζιλιÜνου του 19ου αιþνα)
«Η ΙλιÜδα του ΟμÞρου αποτελεß, εδþ και 2.500 χρüνια, μια γιγÜντια νωπογραφßα, üπου οι μýθοι συμπλÝκονται με τους ανθρþπους, οι οποßοι με τη σειρÜ τους, ως φορεßς Üλλων μýθων, νοηματοδοτοýν εκ νÝου τα σýμβολα και ανανεþνουν τις ερμηνεßες.
Το ομηρικü Ýργο αποτελεß την μÞτρα των πιο σημαντικþν αρχετýπων και τüπων της Δýσης και, ακριβþς γι' αυτü το λüγο, Ýναν σημειολογικü πυρÞνα του ευρωπαúκοý και του παγκüσμιου πολιτισμοý.
¼χι λιγüτερο απü 10.000 χλμ. και περισσüτερο απü 2.500 χρüνια μακριÜ απü τα γεγονüτα που περιγρÜφονται στην ΙλιÜδα, ο βραζιλιÜνος διανοοýμενος Manoel ODORICO MENDES (São Luis, 1799 - Λονδßνο, 1864) υπÞρξε ο δημιουργüς της πρþτης πλÞρους πορτογαλικÞς μετÜφρασης των Ýργων του ΟμÞρου και του Βιργßλιου, απευθεßας απü τα ελληνικÜ και τα λατινικÜ.
Η μετÜφραση του Mendes, που δημοσιεýτηκε το 1874, αποτελεß Ýνα σýνθετο, συχνÜ δýσκολο και αρχαúκü κεßμενο, αν το συγκρßνουμε με τα πολý απλοýστερα σýγχρονα πορτογαλικÜ, γεγονüς που καθιστÜ την μεταφραστικÞ εργασßα του Ýνα ηρÜκλειο εγχεßρημα. Πρüκειται για Ýνα πραγματικÜ τιτÜνιο Ýργο, αφοý ο Mendes μετÝφρασε την ΙλιÜδα αλλÜζοντας το μÝτρο της (10σýλλαβος πορτογαλικüς στη θÝση του δακτυλικοý εξÜμετρου), ενþ ταυτüχρονα επιχεßρησε, και σε πολλÝς περιπτþσεις κατüρθωσε, να διατηρÞσει την ηχητικÞ του πρωτüτυπου ελληνικοý λüγου.
Η θεατρικÞ ομÜδα Iliadahomero, που ιδρýθηκε το 1999 στην Curitiba (περιοχÞ της νüτιας Βραζιλßας), μελÝτησε το κεßμενο της ΙλιÜδας στη μετÜφραση του Mendes για περισσüτερο απü 4 χρüνια (αν και αξßζει να σημειωθεß üτι πολλÜ απü τα μÝλη της ασχολÞθηκαν με την μελÝτη του κειμÝνου επß μια εικοσαετßα τουλÜχιστον). Στο ξεκßνημα του project, ο καλλιτÝχνης και σκηνοθÝτης Octavio CAMARGO επÝλεξε μια ομÜδα βραζιλιÜνων ηθοποιþν και ανÝθεσε σε καθÝνα τους μßα απü τις 24 ραψωδßες της ΙλιÜδας.
Η Claudete Pereira JORGE , ηθοποιüς με 30χρονο παρελθüν στη θεατρικÞ σκηνÞ της Curitiba, μελÝτησε την Α' ραψωδßα της ΙλιÜδας στην μετÜφραση του Odorico Mendes και πρüκειται να την παρουσιÜσει δημüσια στην Θεσσαλονßκη, στο πλαßσιο της 1ης Bienalle Σýγχρονης ΤÝχνης, και στη συνÝχεια στα Σκüπια, την Κωνσταντινοýπολη, την Σüφια, το Μüναχο, την Λισαβüνα, το Πüρτο και Üλλες ευρωπαúκÝς πüλεις.
Η προφορικüτητα των κειμÝνων του ΟμÞρου, χαμÝνη εδþ και πολý καιρü, επανÝρχεται με αυτÞ την αξιοθαýμαστη προσπÜθεια που συνεχßζεται και θα συνεχιστεß. Οφεßλουμε να εξακολουθÞσουμε να αναζητοýμε νÝα δεδομÝνα (χειρονομßες, συμπεριφορÝς, οπτικÝς γωνßες, ερμηνεßες κλπ.) που θα συμπληρþσουν την ποιητικÞ εμπειρßα που μας προτεßνει ο ¼μηρος εδþ και περισσüτερο απü δýο χιλιετßες.
Ο περßπλους που ξεκινÜει τþρα στην Θεσσαλονßκη, ασφαλþς θα αποτελÝσει για την ομÜδα Iliadahomero Ýνα εργαλεßο εμβÜθυνσης αυτÞς της συμβολικÞς Ýρευνας που μας ωθεß απευθεßας προς τον μýθο και, κυρßως, προς την Ανθρωπüτητα».
Συντονισμüς: PPC_T/Farkadona
ΕπιμÝλεια παραγωγÞς: ΤÜσος Καραπαναγιωτßδης / Melissa Music
